Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր, Ավագ դպրոց, 12․5 դասարան
Ոսկու հանքեր կա Սոթքում
Պղձնի հանքեր կա Ալավերդիում և Կապանում
Երկաթի հանքեր կաՍյունիքում, Աբովյանում ,Նոյեմբերյանում
Տուֆի հանքեր կա Երևանում,Վաղարշապատում, Արթիկում ,Գյումրիում
Մարմարի հանքեր կա Եղեգնաձորում, Արտաշատում, Վախարշապատում ,Հրազդանում։
ա․
սրփազան-սրբազան
համփերություն-համբերություն
բ․նյարթ-նյարդ
երթվել-երդվել
2. Գտի՛ր
սխալ
գրությամբ
բառերը
և
ուղղի՛ր։
ա․
հարձուփորձ-հարցուփորձ
մրձույթ-մրցույթ
բ․
դախձ-դաղձ
դեդցանիկ-դեղցանիկ
օցանման-օձանման
ատաղծագործ-ատաղծագործ
3.Գտի՛ր
սխալ
գրությամբ
բառերը
և
ուղղի՛ր։
ա․
խեխտել-խեղտվել
ոխկույզ-ողկույզ
բ․
վղտալ-վխտալ
4.Տրված բառերի կազմություն ու
զրությունր
բացատրի՛ր:
ա․
Անհյուրընկալ=ան+հյուր+ընկալ
զրուցընկեր=
դյուրընկալ=դյու+րը+նկալ
գահընկեց=գա+ըն+կեց
անընդհատ=ան+ընդ+հատ
համընթաց=հա+մըն+թաց
բ․
Միջօրե=միջ+օրե
հանապազօրյա=հա+նա+պա+զօրյա
ոսկեզօծ=ոսկե+զօծ
ապօրինի=ապ+օր+ինի
առօրյա=առ+օր+յա
առօրեական=առ+օև+եա+կան
բացօթյա=բաց+օթ+յա
բարօրություն=
զօրուգիշեր=զօր+ու+գիշեր
5.Որտեղ
անհրաժեշտ
է,
ը
գրի՛ր:
Անընբռնելի,
օրստօրե,
անընդմեջ,
համընդանուր,
մերթընթմերթ,
անընթերնելի,
աննդհատ,
անհյուրնկալ,
սրընթաց
Պատմվածքը կարդացի, դուրս շատ եկավ, շատ խորիմաստ էր։ Ես համաձայն եմ, պետք է երազանքին ձգտել հասնել, բայց ստեղծագործության մեջ այդ ընտանիքը իր ամբողջ կյանքնն է տրամադրում այդ երազանքին հասնելուն։ Նրանք նույնիսկ չգիտեին դղյակ տանող ճանհապարը և իրականությունը չպատկերացնելով չհասկացան ինչպես խաբվեցին։ Ստեղծագործությանը շատ խորիմաստ էր և ուսուցանող։
Ներշնչվող թույները մարդու մարմին ներթափանցում են շնչառական համակարգի միջոցով։ Շնչառական թունավորումների հանգեցնող թունավոր գազերը կարող են լինել ինչպես հոտով, այնպես էլ անհոտ։ Ներշնչվող թույներ են մեթանը (օգտագործվում է կենցաղում, կարող է կուտակվել հանքաքարերում), քլորի գոլորշիները (օգտագործվում է լողավազանների ջուրը ախտահանելու նպատակով), որոշ թմրադեղերի գոլորշիները (օրինակ՝ կոկաին) և այլն։
Նոյեմբերի 6- 11
Յուրաքանչյուր ուրբաթ շաբաթվա կատարած աշխատանքների ներկայացում-խորհրդատվություն:
Ուսումնական պարապմունքների ժամանակ արվող աշխատանք
Սովորողի ընտրությամբ արվող լրացուցիչ ուսումնական աշխատանք
Գործնական քերականություն
Վարժ. 172
Հպարտանալ -ընկերներով , հպարտանալ քրոջով, հպարտանալ հողով
Կարոտել -ծնողների ,կարոտել ընկերներին,կարոտել հայրենիքը,կարոտել քրոջը , կարոտել արևը
Սիրել — սիրել ընկերներին,ծնողներին, սիրել հայրենիքը, սիրել արևը,սիրել քրոջը
Մտաբերել -ծնողներին ,մտաբերել քրոջը ,մտաբերել ընկերներին, մտաբերել հայրենիքը
Վարժ. 175
Կապույտ- երկնագույն, կապտագույն ,լուրթ, ծավի , ծովագույն կապուտակլաջվարդ
Կարմիր- վարդագույն, ալ կարմիր, կարմրագույն ,ալլ, բոսոր, հրագույն, շառագույն, կաս կարմիր
Կանաչ- Կանաչավուն , կանաչերանգ, կաս-կանաչ, կափ-կանաչ,
Դեղին-ծիրանագույն, դեղնավուն,դեփ-դեղին, դեսձան, խարտիշագույն շիկագույն, դեղնաթույր, դեղներանգ, խարտյաժ
Սպիտակ- ճերմակ , սպիտակավուն, սպիտակաթույր, ճերմակաթույր,կաթնագույն, կաթնաթույր, ձյունաթույր ,
Սև-սևաոր,սևահեր, սևագույնա ն,սևաթույր,սևորակ,սեփսև
Մոխրագույն -գոռշ, գորշագույն, մողոշիկ
Վարժ. 178
Անգլիացի մի գիտնական արդեն տաս տարի է ինչ փորձում է հասկանալ մեկ խնդիրի լուծումը:
Առաոտյան ժամերին հասարակական ավտոուսը լիքն էր ուղևորներով:
Մի խումբ տուրիստներ պետք է տեսնեյն արջի քարանձավը բայց քարանձավը փակ էր:
7-8 դասագրքում 172.174,176,178,179,180
Նախագիծ «Մուշեղ Գալշոյան»
Ինչու՞ կանչ, մեկնաբանեք և հիմնավորեք ձեր ասելիքը:
Գտեք և բարձրաձայն կարդացեք ձեզ դուր եկած հատվածները:
Նայեք ֆիլմը, գրավոր վերապատմեք:
Նոյեմբերի 13-18
«Ճանաչենք մեր մեծերին»
Մխիթար Սեբաստացու գրական ժառանգությունը
Ծանոթացեք մեդիափաթեթին, կարդացեք, ընտրեք մեկ նյութ, գրավոր վերապատմեք:
Մխիթարյան միաբանության կայքից փոքրիկ թարգմանություն արեք:
Մխիթարյան կաթոլիկ միաբանության հիմնադիրը: Գիտնականը, կրոնական և հանրային գործիչը:
Մխիթարյանների դերը հայ մշակույթում:
Մխիթար Սեբաստացի- աշխատությունները
Սեբաստացի «Բառգիրք հայկազյան լեզվի»
Գործնական քերականություն- Մայրենի լեզու, 7-8, էջ 70, 185, 187, 188,198,199
Վարժ.185
Առանց ընկեր, բարի ընկեր
Կնոջ հետ, համեստ կին
Արմանի օգնությամբ, ճամփորդող Արմանը
Իմ տեր, հետեվել տիրոջ
Բարի մարդիկ, խելամիթ մարդիկ
Անկեղծ տղաներ, տղաների հետ
Հետաքրքիր կինո, դիտել կինո
Գեղեցիկ արվեստ,
Գունեղ վարդեր, անուշաբույր վարդեր
Վտանգավոր մեղու, զոլավոլ մեղոը:
Վարժ. 187
Վարժ. 188
Երքնաքեր, բարեմիտ, վատահամբավ, ճկուն, խարտյաժ, կենսասեր, հանրաճանաչ, կրակայուն
Սեբաստացու կյանքն ու գործունեությունը, աշխատությունները. կարդալ, մեկնաբանել, արտահայտել կարծիք, ֆիլմեր, լրացուցիչ հետազոտական աշխատանք:
Ուսումնական պարապմունքների ժամանակ արվող աշխատանք
Սովորողի ընտրությամբ արվող լրացուցիչ ուսումնական աշխատանք
Գործնական քերականություն
Փոխադրություն
Նոյեմբերի 6- 11
Յուրաքանչյուր ուրբաթ շաբաթվա կատարած աշխատանքների ներկայացում-խորհրդատվություն:
Ուսումնական պարապմունքների ժամանակ արվող աշխատանք
Սովորողի ընտրությամբ արվող լրացուցիչ ուսումնական աշխատանք
Գործնական քերականություն
Վարժ. 172
Հպարտանալ -ընկերներով , հպարտանալ քրոջով, հպարտանալ հողով
Կարոտել -ծնողների ,կարոտել ընկերներին,կարոտել հայրենիքը,կարոտել քրոջը , կարոտել արևը
Սիրել — սիրել ընկերներին,ծնողներին, սիրել հայրենիքը, սիրել արևը,սիրել քրոջը
Մտաբերել -ծնողներին ,մտաբերել քրոջը ,մտաբերել ընկերներին, մտաբերել հայրենիքը
Վարժ. 175
Կապույտ- երկնագույն, կապտագույն ,լուրթ, ծավի , ծովագույն կապուտակլաջվարդ
Կարմիր- վարդագույն, ալ կարմիր, կարմրագույն ,ալլ, բոսոր, հրագույն, շառագույն, կաս կարմիր
Կանաչ- Կանաչավուն , կանաչերանգ, կաս-կանաչ, կափ-կանաչ,
Դեղին-ծիրանագույն, դեղնավուն,դեփ-դեղին, դեսձան, խարտիշագույն շիկագույն, դեղնաթույր, դեղներանգ, խարտյաժ
Սպիտակ- ճերմակ , սպիտակավուն, սպիտակաթույր, ճերմակաթույր,կաթնագույն, կաթնաթույր, ձյունաթույր ,
Սև-սևաոր,սևահեր, սևագույնա ն,սևաթույր,սևորակ,սեփսև
Մոխրագույն -գոռշ, գորշագույն, մողոշիկ
Վարժ. 178
Անգլիացի մի գիտնական արդեն տաս տարի է ինչ փորձում է հասկանալ մեկ խնդիրի լուծումը:
Առաոտյան ժամերին հասարակական ավտոուսը լիքն էր ուղևորներով:
Մի խումբ տուրիստներ պետք է տեսնեյն արջի քարանձավը բայց քարանձավը փակ էր:
7-8 դասագրքում 172.174,176,178,179,180
Նախագիծ «Մուշեղ Գալշոյան»
Ինչու՞ կանչ, մեկնաբանեք և հիմնավորեք ձեր ասելիքը:
Գտեք և բարձրաձայն կարդացեք ձեզ դուր եկած հատվածները:
Նայեք ֆիլմը, գրավոր վերապատմեք:
Աշխատանքի նպատակը. կառուցել հաղորդչում հոսանքի ուժի կախումը հաղորդիչի ծայրերին կիրառված լարումից պատկերող գրաֆիկը: Գրաֆիկի միջոցով որոշել հաղորդի դիմադրականությունը:
Անհրաժեշտ պարագաներ. հոսանքի աղբյուր (գգալվանական տարրերի կամ կուտակիչների մարտկոց), հետազոտվող հաղորդիչ (նիկելինե կամ կոնստանատանե հաղորդալարի փաթույթ),ռեոստատ,ամպերաչափ, վոլտաչափ, բանալի, միացնող հաղորդալարեր :
Նախագիծ
Սեբաստացու օրերին Ուսումնական մառան նախագծով ստեղծված մթերքների, մուրաբաների պատրաստած թթվի մեկտեղում և ցուցահանդես վաճառքի կազմակերպում
Վայրը՝ Մայր դպրոցի խոհանոց-ակումբ
Ժամանակացույց՝
16.10 09.30-12.00
Մասնակիցներ` միջին և ավագ դպրոցների սովորողների տեխնոլոգիական խմբեր
Ընթացքը `
Մասնակից յուրաքանչյուր դասարան կամ խումբ ներկայանում է իր տաղավարով` իր թեյի սեղանով, մուրաբայով, քաղցրավենիքով:
Արդյունում՝
Ֆոտոսինթեզ-ածխաթթու գազից և ջրից` լույսի ազդեցության տակ օրգանական նյութերի առաջաւմն է ֆոտոսինթետիկ գունանյութերի մասնակցությամբ։
Ֆոտոսինթեզն արտահայտվում է հետևյալ գումարային հավասարումով.
6CO2+6H2O→C6H12O6+6O2
Ֆոտոսինթեզի ժամանակ ածխաթթու գազը յուրացման ընթացքում լույսի և քլորոֆիլի դերի ուսումնասիրության մեջ մեծ ավանդ է ներդրել ռուս խոշորագույն գիտնական Կ.Ա. Տիմիրյաձևը։ Նա ֆոտոսինթեզի մասին գրել է այսպես. «դա մի գործընթաց է, որից ի վերջո կախված են կյանքի բոլոր դրսևորումները մեր մոլորակի վրա»: Այդ կարծիքը միանգամայն հիմնավորված է, որովհետև ֆոտոսինթեզը Երկրի վրա ոչ միայն օրգանական միացությունների, այլև ազատ թթվածնի հիմնական մատակարարն է։
Ֆոտոսինթեզի հետագա ռեակցիաները կապված են ածխաջրերի առաջացման հետ։ Այս ռեակցիաներն ընթանում են ինչպես լույսի տակ, այնպես էլ մթության մեջ (եթե առկա են ԱԵՖ և H) և կոչվում են մթնային փուլի ռեակցիաներ։ Ֆոտոսինթեզի մթնային փուլը կազմված է մի շարք հաջորդական ֆերմենտային ռեակցիաներից։ Այդ ռեակցիաների հետևանքով ածխածնի (IV) օքսիդից և ջրածնից առաջանում են ածխաջրեր։ Մթնային ռեակցիաների համար անընդհատ ելանյութեր են թափանցում լուսային փուլից։
Մարինե Մանուկյան 