Էկոհամակարգերի հիմնախնդիրնեը

Ձեր կարծիքով որոնք են էկոհամակարգերի կարևորագույն  հատկանիշները: Ինչու՞

Էկոհամակարգի կարևորագույն հատկանիշներն են  ՝ ինքնավերականգնումը, փոփոխությունները և կլիման :Այս հատկանիշները կարևոր են էկոհամակարգի համար, քանի որ առանց դրանց էկոհամակարգի բնականոն հունը կխախտվի: Օրինակ ՝ եթե ծառը կտրեն, ապա ժամանակի ընթացքում այն վերականգնվելով հավասարակշռում է էկոհամակարգի իր բաղկացուցիչ մասը:

Ինչպիսի էկոհամակարգեր են ձեզ շրջապատում, ինչ առանձնահատկություններ ունեն նրանք:

Մեզ շրջապատող էկոհամակարգերից են ՝ անտառը, դաշտը, մարգագետինը, ծովը, գետը, լիճը: Օրինակ ՝ անտառի, ծովի, գետի ու լճի առանձնահատկությունները կայանում են նրանում, որ նրանք ունեն կենդանական ու բուսական բազմատեսակ աշխարհ: Դաշտն ու մարգագետինն ունեն բույսեր, սակայն կենդանական աշխարհով չեն առանձնանում:

Ինչպես է ազդում մարդը ձեզ շրջապատող էկոհամակարգերի կենսագործունեություն վրա:

Մարդը կարող է ազդել մեզ շրջապատող էկոհամակարգի վրա և’ դրական և’ բացասական կերպով, քանի որ վերջ ի վերջո մարդը հանդիսանում է էկոհամարգի անբաժանելի մաս: Ամեն ինչ սահմանափակվում է մարդով և վատապես ազդելով նրա վրա, ազդում է նաև ինքն իր վրա:

Ինչ տեղի կունենա էկոհամակարգերի հետ, եթե պակասի Էներգիայի, ֆոսֆորի, ածխածնի ու ազոտի հոսքը (յուրաքանչյուր տարբերակը ներկայացնել առաձին):

Էներգիայի հոսքը դիտվում է, որպես ավտոտրոֆ օրգանիզմներին էներգիայի փոխանցում դրսից, այնւհետև սննդային շղթայով անցնում էր մեկ մակարդակից՝ մյուսին: Եթե էկոհամակարգում բացակայեր էներգիայի հոսքը, ապա չէին իրագործվի կենսական ռեակցիաներ:

Ածխածնի բացակայությունը կարող է հանգեցնել բույսերի հյուծմանը, մաքուր օդի վերացմանը, օրգանական նյութերի նվազեցմանը: Քանի որ ածխածնի բացակայության դեպքում չի կատարվի ֆոտոսինթեզ, օրգանական նյութերի առաջացում և մաքուր օդի բացակայություն:

Ֆոսֆորի բացակայության դեպքում կենդանիների և բույսերի մեջ ընթացող նյութերի  փոփոխություն տեղի չի ունենա, մարդու օրգանիզմում ոսկրային հյուսվածքները կթուլանան, առանց ֆոսֆորի հնարավոր չէ սպիտակուցի սինթեզը:

Ծծմբի բացակայության դեպքում կենսոլորտում տեղի ունեցող նյութերի շրջապտույտ տեղի չի ունենա: Ինչպես նաև ծծմբի միացությունները մասնակցում են կենդանի բջջի կենսագործունեության պրոցեսում:

Բացահայտիչ

Առաջին նախադասություններում գտնել որոշիչ-որոշյալը, ընդգծել: Ինչ է փոխվում երկրորդ նախադասություններում: Թվարկիր փոփոխությունները:

Մեծ գիտնական Նյուտոնը քիչ աշակերտներ է ունեցել: (որոշիչ)
Նյուտոնը` մեծ գիտնականը, քիչ աշակերտներ է ունեցել:

Մեծ գիտնական Նյուտոնից բոլորը վախենում էին:
Նյուտոնից՝ մեծ գիտնականից, բոլորը վախենում էին:

Բուն բացահայտիչը  բացահայտում է գոյականի ով կամ ինչ լինելը:
Բուն բացահայտիչը բացահայտյալի հետ համաձայնում է թվով, դեմքով, հոլովով։ Այն բացահայտյալից տրոհվում է բութով, նախադասության մյուս անդամներից՝ ստորակետով (ստորակետ չի դրվում, երբ բացահայտիչը դրված է սեռական հոլովով)։

Տրված նախադասություններում գտիր որոշիչը, դարձրու բուն բացահայտիչ:

Մի օր նրա դուռը թակեց նախկին ծովագնաց էդմունդ Հալեյը: (որոշիչ)
Մի օր նա փողոցում տեսավ նախկին ծովագնացը՝ էդմունդ Հալեյին:
Նա անընդհատ խուսափում էր նախկին ծովագնացից էդմունդ Հալեյից:
Բոլորը զարմանում էին նախկին ծովագնացից՝ էդմունդ Հալեյի տոկունության վրա:
Երիտասարդ նավաստին հպարտանում էր նախկին ծովագնացով՝ էդմունդ Հալեյով:

Հարցական դերանունները փոխարինիր բուն բացահայտիչով:

Միքայելը` ընկերս, երեկ մեր տանն էր:
Տանտիրուհուց` Անիից, հեռագիր էր ստացել:
Տղան անհամբեր սպասում էր Սևուկի` ձիու երևալուն:
Մայրը որդուց` Արամից, արդեն երկար ժամանակ լուր չուներ:
Քուռկիկ Ջալալին արագ մոտեցավ տիրոջը` Սանասարին:
Հրազդանը` գետը, Երևանով է անցնում:

Բուն բացահայտիչ. կետադրություն:

Միքայելը` զարմիկս, երեկ մեր տանն էր:
Մեր ուսուցչուհու՝ ընկեր Հասմիկի ձայնը կտրվել էր:
Նա իր լարային գործիքով՝ կիթառով, եկել էր ճամփորդության:

• Կետադրիր:

Մենք՝ ես ու Ցոլակը, մտանք բակ:
Ընկերներս՝ գլխաբաց չթե հասարակ շապիկով երկու տղա քայլում էին գետափով:
Ես ու իմ ընկերը՝ Անդոն, հաց ենք տանում նրա հոր՝ բրուտ Ավագի համար:
Կարմիր շորերով աղջիկը՝ այդ բարձրահասակ երեխան, հեռացավ կտուրից ու մոտեցավ աղջիկներին:
Մուխի մեջ երևաց՝ ոսկե ծամիկներով Ազնոն դուստրը իմ վաղեմի ծանոթի:
Քամին՝ աշխարհի հզոր ու անսանձ ոգին, վայրագ ուժով խառնեց- պղտորեց գետի անշարժ ջրերը:
Մեր՝ երեխաների աչքը չէր հեռանում արագիլներից:
Ամենավերին աստիճանին կանգնած էր՝ իմ բարեկամը Բաֆուտի Ֆոնը:
Ծառերից՝ հազարամյա կաղնիներից, կանցնես ու կտեսնես փնտրածդ հյուղակը:

Առաջադրանք

Պետական կառավարման ձևը ցույց է տալիս պետական մարմինների ձևավորման կարգը, դրանց փոխգործունեությունը միմյանց միջև և բնակչության հետ, բնակչության մասնակցության աստիճանը պետական մարմինների ձևավորմանը։

Հայաստանի Հանրապետությունը ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն է։ Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին։ Ժողովուրդն իր իշխանությունն իրականացնում է ազատ ընտրությունների, հանրաքվեների, ինչպես նաև Սահմանադրությամբ նախատեսված պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների ու պաշտոնատար անձանց միջոցով։ Հայաստանի Հանրապետության պետական կարգը կիսանախագահական հանրապետությունն է։ Պետական իշխանությունն իրականացվում է Սահմանադրությանը և օրենքներին համապատասխան՝ օրենսդիր, գործադիր և դատական իշխանությունների բաժանման և հավասարակշռման հիման վրա։

Բեռլինի վեհաժողով

1878թ. հունիսի 13-ից մինչև հուլիսի 13-ը Բեռլինում անցկացվեց վեհաժողով, որի նախագահը Բիսմարկն էր: Վեհաժողովում Անգլիային և Ավստրո-Հունգարիային Գերմանիայի, Ֆրանսիայի և Իտալիայի աջակցությամբ հաջողվեց վերանայել Սան Ստեֆանոյի որոշումները, թուլացնել Ռուսաստանի դիրքերը և, ընդհակառակն, ուժեղացնել իրենց դիրքերը և ազդեցությունը Օսմանյան կայսրության վրա:

Վեհաժողովի որոշմամբ Ռուսաստանը Թուրքիային վերադարձրեց Ալաշկերտն իր հովտով և Բայազետը (Էրզրումը մինչ այդ էր վերադարձվել): Նրան թողնվեցին միայն Արդահանը, Կարսը, ինչպես նաև Բաթումը: Բեռլինի համաձայնագրում Հայկական հարցին էր նվիրված 61-րդ հոդվածը, որը, սակայն, սկզբունքային մի շարք հարցերում տարբերվում էր Սան Ստեֆանոյի 16-րդ հոդվածից, և դա`   ի վնաս հայերի:

Այսպես, եթե Սան Ստեֆանոյի պայմանագրով բարեփոխումները Արևմտյան Հայաստանում պետք է իրագործվեին ռուսական զորքերի ներկայության պայմաններում, ինչը որոշակի երաշխիք էր դրանց իրագործման համար, ապա ըստ Բեռլինի համաձայնագրի`   ռուսական զորքերը դուրս էին բերվում, և այդ խնդրի կարգավորումը թողնվում էր Թուրքիայի հայեցողությանը:

Նա միայն պարտավորվում էր պարբերաբար եվրոպական պետություններին հաղորդել իր ձեռնարկած քայլերի մասին: Վերջիններս պետք է իրականացնեին լոկ հսկողական գործառույթներ: Այլ կերպ ասած`   Բեռլինի համաձայնագրով վերացվեց Արևմտյան Հայաստանում բարեփոխումների իրականացման համար Սան Ստեֆանոյի ստեղծած նախադրյալները: Բեռլինի վեհաժողովից հետո սուլթանը և օսմանյան կառավարող վերանախավն ավելի ամրապնդվեցին իրենց այն համոզման մեջ, որ Հայկական հարցի լուծման լավագույն լուծումը հայերին ոչնչացնելն է:

Նրանք այժմ դրա մեջ էին տեսնում կայսրության ներքին գործերին եվրոպական պետությունների միջամտությունից ազատվելու իրական ուղին, քանզի այդ տերությունները Հայկական հարցը, հայկական շրջաններում բարեփոխումների հարցը օգտագործում էին որպես պատրվակ`   Թուրքիայի ներքին գործերին միջամտելու համար: Ուստի անհրաժեշտ էր վերացնել այդ պատրվակը և տերություններին զրկել կայսրությունից զիջումներ կորզելու հնարավորությունից:

Հատկացուցիչ

Հարցերը փոխարինեք բառերով. ի՞նչ են ցույց տալիս այդ լրացումները:

• Տղայի աչքն ամբողջ օրը ճանապարհին էր:
• Միշտ հիշում է հոր խոսքը:
• Ծովի ջուրը բարձրացել էր ձնհալից:
• Նախանձի արմատները շատ խորն էին թափանցել:
• Քաղաքի փողոցները լայն էին և ուղիղ:

Հատկացուցիչըպատասխանում է ինչի՞ և ու՞մ հարցերին:

Տրված բառերը տեղադրեք ճիշտ տեղերում. որոշիչ, հատկացուցիչ:

Այն լրացումը, որը ցույց է տալիս գոյականի որակ, հատկանիշ, կոչվում է որոշիչ: Այն լրացումը, որը ցույց է տալիս գոյականի պատկանելիություն, վերաբերություն, կոչվում է հատկացուցիչ :

Գտնել հատկացուցիչները:

Այստեղ որոնում էր ուտելիքի մնացորդներ, որ վագոնների լուսամուտներից շպրտում էին գրեթե բոլոր ուղևորները:
Մեր պարտքն է հայտնել բոլորին, դրանից հետո թող նեղանան:
Մարդկանց ամենամեծ հավաքատեղին է շուկան:
Այստեղից չեն վռնդվում քաղաքի անօթևան շները:
Շուկայի դատարկ հրապարակում ցախավելների տակից փոշի է ելնում:
Կաղ Վասոն բացեց խորտկարանի դուռը:
Սրա մի ոտքը մյուսից կարճ է:
Վասոյի հայրը իբր դաժան մարդ է եղել և երբ իմացել է տղայի արատի մասին, վճռել է խեղդել:

Բոլոր գոյականներին ավելացնել հատկացուցիչներ:

Գետի Ձկները արևի լույսի պատճառով շատ խորն էին իջել:
Իմ Պապը սիրով կաևրդում էր Թումանյանի բանաստեղծությունները:
Աշնան Երեկոները շատ խաղաղ էին մեր փողոցում:
Ազգային արվեստի Պատկերասրահում ցուցադրված էին մեծ նկարչի նկարները:
Բանակի Զինվորները շատ արագ էին կատարում հրամանատարի հրամանները:

Ուշադրություն դարձրեք.

իմ գիրքը – գիրքս

քո գիրքը – գիրքդ

իմ գիրքս

քո գիրքդ

Հատկացուցիչ դերանունները փոխարինիր համապատասխան հոդերով (ս,դ):

ընկերդ մենակ քայլում էր փոշեծածկ ճանապարհով:
որսս իր ոտքով եկավ:
սիրտըդ քա՛ր է, քա՛ր:
շուրջըս ոչինչ չեմ նկատում:
Կիրակի օրը ծնողներիդ հետ խոսիր:

 

Հատկացուցիչի կետադրությունը:

Սենյակի պատերին շրջանակով նկարներ էին փակցված: — Սենյակի՝  մրից սևացած պատերին շրջանակով նկարներ էին փակցված:

Կետադրիր.

1. Արթուրի՝ ներկաներին ուղղված ողջույնը աննկատ մնաց:
2. Բազեի՝ որսորդի զարկից թուլացած մարմինն ընկավ լիճը:
3. Յուրաքանչյուրի՝ ինձ ուղղված խոսքը խոցում էր սիրտս:
4. Առագաստանավի՝ անցյալ դարում ապրած նավապետի գրառումներում մի հետաքրքիր փաստ կա:
5. Արեգակի ընդամենը մի քանի րոպե տևող խավարումը սարսափ առաջացրեց մարդկանց մեջ:

Որոշիչի կետադրություն (թեմայի կրկնություն):

• Կերպարանքը՝ փաթաթված սև թիկնոցով, առանց դուռը բախելու ներս մտավ:
• Երկու լեռնաշղթաների արանքում, որի մեջտեղով գլորվում էր լեռնային գետակը, ընկած է փոքրիկ քաղաքը:

Ապարանքի շուրջբոլորը քարե հաստաբեստ պարիսպ էր՝ աշտարակներով ու երկաթյա դռներով, որոնք զարդարված էին ոսկեձույլ արձանիկներով

Որոշիչը և նրա արտահայտությունը

Նախադասության երկրորդական անդամներ կամ լրացումներ:
Գոյականական անդամի լրացումներ`որոշիչ, հատկացուցիչ, բացահայտիչ:
Որոշիչը գոյականական անդամի այն լրացումն է, որը ցույց է տալիս առարկայի որակական և քանակական հատկանիշ։

Օրինակ՝  Գեղեցիկ  օրերի հուշերը նրան երանության գիրկն էին նետել:
Որոշիչը պատասխանում է ինչպիսի՞, ո՞ր, որքա՞ն հարցերին։ Որոշիչն արտահայտվում է հետևյալ ձևերով

1. գոյականով

Օրինակ՝ Դարբին Մանուկը շատ շնորհալի աշակերտներ ունի:  

2. ածականով

Օրինակ՝  Դաշտային գունագեղ ծաղիկների  բույրը տարածվել էր ամենուր:

3. դերանունով

Օրինակ՝ Այդ երգը վաղուց մոռացված է: 

4.  դերբայներով

Օրինակ՝ Տաշած  քարը գետնին չի մնա:
Աշխատող մարդը ամեն ինչի կհասնի:

5. թվականով

Օրինակ՝ Տասը մասնակցից  հինգը հաղթեց: 

6. մակբայով

Օրինակ՝ Արագ քայլերով  նա հասավ ճամփորդողներին։

Որոշիչ ունեցող անդամը կոչվում է որոշյալ։ Որոշիչը հիմնականում գտնվում է որոշյալից առաջ և չի տրոհվում։ Այդպիսի որոշիչի շարադասությունը առաջադաս է և համարվում է սովորական կամ ուղիղ։ Որոշիչը կարող է գտնվել նաև որոշյալից հետո։ Այդպիսի շարադասությունը կոչվում է հետադաս կամ շրջուն և տրոհվում է բութով։ Եթե հետադաս որոշչից հետո նախադասությունը շարունակվում է, ապա որոշիչը տրոհվում է նաև ստորակետով, որպեսզի անջատվի նախադասության մյուս անդամներից։

Օրինակ՝ Դա մի փոքրամարմին կին էր՝ տարօրինակ, ծեր, առողջությունից զրկված, անհրապույր տեսքով և շատախոս:

Տեքստում ընդգծել որոշիչները: Ի՞նչ խոսքի մասով են արտահյտված որոշիչները;

Օրերով թափառում էր ոհմակի հետ: Քաղցած, նյարդայնացած, կատաղած շները ամբողջ  օրը վազվզում էին, գզվռտում, որպեսզի  քաղաք մտնեին ու փորձեին գողություն անել: Բակերից ներս էին մտնում, հին ոսկորներ ճարում: Դանիացի շունը մռմռում էր, ոսկորը խլում ու հանգիստ  կրծում: Երկու շուն էլ մարդկանց վրա էին հարձակվում ու գռմռում:

Առաջադրանք

Սահմանե՛ք «Քաղաքականություն» և «Քաղաքական համակարգ» հասկացությունները

<> եզրույթի ծագումը կապված է Հին Հունաստանի պոլիսպետությունների հետ։ Հունարեն լեզվում <> եզրույթին համարժեք է politike բառը։ <> հասկացությունը նշանակում է պետության ներքին և արտաքին նպատակների իրականացման եղանակ։

Քաղաքական համակարգը գործող համակարգ է, որի միջոցով լուծվում են քաղաքական հիմնախնդիրները, ընդունվում են քաղաքական որոշումներ։ Քաղաքականությունը (պետության կառավարումը և հասարակական հիմնախնդիրների լուծումը), իրականցվում է քաղաքական համակարգի շրջանակում։ Սահմանադրության ընդունումը քաղաքական գործընթաց է, որը նույնպես տեղի է ունենում քաղաքական համակարգի շրջանակում։

Անօգուտ ոսկի

Կար մի թագավոր, որը սովորություն ունեն բաժանել աղքատներին և մուրացկաներիբ։ Նա անում էր դա ամեն օր։ Մահվանից հետո նա արթնացավ ոկեպատված դղյակում՝ ոսկուց աթոռներ, ոսկուց սեղաններ, ամեն ինչ ոսկուց է, ամեն ինչ։ նա շատ ուրախ էր, որ հենց իրեն էր տրվել այդ նվերները։
Բայց մի փոքր ուշ թագավորը շատ խիստ ծարավ զգաց և ասաց մարդկանց, որ ուզում է խմել։ Նրան պատասխանեցին։
֊Ինչ որ դու ցանել էս, պետք է լինի դղյակի մեջ։ Գնա և գտիի, եթե կարող ես։
Բայց թագավորը նույնիսկ մի կաթիլ ջուր չկարողացավ գտնել։ Քիչ անց նա սովածացավ և նորից ասած, բայց ուրիշ մարդկանց, որ ուզում է ուտել։ Նրան պատասխանեցին։
֊Այն ամենը՝ինչ դու ցանել ես, պետք է լինի քո դղյակում։
Բայց թագավորը վստահ է, որ ամեն ինչը ոսկուց է, և միայն ոսկի է այնտեղ։ Թագավորը զգաց իրեն անբախտ։ 《Ին՞չ լավ բան կա ոսկու մեջ, ես սոված եմ, ես չեմ կարող ուտել ոսկի, այն անօգուտ է իմ համար》
Այդ ժամանակ թագավորը մահի հրեշտակին խնդրեց նրան մեկ հատել հնարավորություն տալ։ Միքիչ էլ երկարացնի թագավորը կյանքը, որ ավարտի հասցնի բոլոր չավարտած գործերը։ Նա նաև ուզում էր ցանել սերմեր բոլոր ուրիշ բաների համար, որ բոլոր հարմարավետությունները ունենա այստեղ ապրելու համար։
Նրան տրված էր ևս տասնըհինգ օր։ Եվ այդ բոլոր տասնըհինգ օրերը թագավորը բաժանում էր բոլորին ուտելիք, ջուր, շորեր և բոլոր անհրաժեշտ բաները կարիքավորներին։

Бесполезное золото
Жил один царь, привыкший раздавать много золота нищим и бедным. Он делал это ежедневно. После смерти он очутился на небесах во дворцах из золота. Они были обставлены мебелью из золота: золотые стулья, золотые столы — всё из золота, только из золота. Он был счастлив, что эти дары явились ему как хорошо заслуженная награда.
Но немного погодя король почувствовал сильную жажду и сказал людям, что хочет пить. Ему ответили:
— Всё, что ты посеял, должно находиться внутри дворца. Заходи и ищи, если найдёшь.
Но он не мог найти внутри ни капли воды.
Спустя некоторое время он проголодался и опять сказал, но другим людям, что хочет есть. Они ответили:
— Всё, что ты посеял, должно находиться в твоём дворце!
Но король убедился, что всё было сделано из золота, и только золото находилось там. Он почувствовал себя очень несчастным: «Что хорошего в этом золоте? Я голоден! Я не могу есть золото, оно бесполезно для меня».
Тогда он попросил ангела смерти снова дать ему шанс: ещё немного продлить срок человеческой жизни, для того чтобы сделать все необходимые дела. Он также хотел посеять семена для всех других необходимых вещей, чтобы комфортно жить там.
И ему было дано ещё пятнадцать дней. И все эти пятнадцать дней он ходил, раздавал пищу и воду, одежду и другие необходимые вещи нуждающимся.

Սողոմոն Իմաստուն, երեք առակ

1. Մի Մարդ ընկույզի ծառի տակ ձմերուկ էր ցանել: Մի օր այգում երկար աշխատելուց հոգնեց ու որոշեց պառկել ու հանգստանալ ընկուզենու ստվերում: Նա մեկ նայում էր ճյուղերի արանքներից երևացող ընկույզներին, մեկ` կողքին աճած ձմերուկներին:
«Տեր Աստված,-հանկարծ սկսեց մտածել նա, – ինչ որ ստեղծել ես, ամեն ինչ կարգին է: Միայն մի մեծ սխալ ես գործել. Ձմերուկն այս հսկա ծառի վրա պետք է աճեր, ընկույզը` թփի: Տեր, դու էլ ես սխալներ անում»:
Այս խոհերի մեջ էր, երբ մի ընկույզ պոկվեց ծառից ու թափով կպավ այդ մարդու ճակատին: Ճակատը պատռվեց, և արյուն եկավ: Մարդը վեր թռավ տեղից, ձեռքերը պարզեց դեպի վեր ու ասաց.
– Ներիր ինձ, Տեր Աստված, ես իմ կարճ խելքով դատեցի: Ինչ որ ստեղծել ես, ամեն ինչ ճիշտ է ու կատարյալ: Ով չհավանի քո ստեղծածը, ճակատի տեղ գլուխը կկոտրի: Եթե ընկույզի տեղը ձմերուկ լիներ, ինձ պիտի սպաներ:

2. Պապը շատ էր ծերացել: Նրա աչքերը լավ չէին տեսնում, ականջները ծանրացել էին, ձեռքերն ու ոտքերը ծերությունից դողում էին այնպես, որ գդալը բերանը տանելու ժամանակ կերակուրը վրան էր կաթեցնում:
Այդ բանը չէին հանդուրժում որդին ու հարսը: Նրանք պապին իրենց հետ չէին նստեցնում, այլ` վառարանի հետևի մի անկյունում և նրան կավե ամանով էին կերակուր տալիս: Խեղճ ծերուկի աչքերը արցունքով էին լցվում: Նա տխուր-տրտում նայում էր այն կողմը, ուր սեղանն էր պատրաստվում: Մի անգամ կերակուր ուտելիս, ծերունու ձեռքերը դողացին, ու ամանն ընկավ կոտրվեց: Հարսն ու որդին ավելի բարկացան: Նրանք մի փայտե պնակ գնեցին և այնուհետև դրանով էին ուտելիք տալիս իրենց հորը:
Ծերունին չորս տարեկան մի թոռնիկ ուներ: Մի անգամ մանկիկը, տախտակամածին նստած, փայտե իր էր շինում:
-Ի՞նչ ես շինում, զավակս, – հարցրեց մայրը:
-Փայտե պնակ եմ շինում, – պատասխանեց երեխան, – որ երբ դուք ծերանաք, դրանով կերակուր տամ ձեզ: Հայրն ու մայրը իրար նայեցին ու ամոթից կարմրեցին: Դրանից հետո նրանք սկսեցին ծերունուն իրենց հետ սեղան նստեցնել և միշտ հարգանքով էին վարվում նրա հետ:

3. Մի անգամ դժվար հարցով երկու կին են գալիս Սողոմոնի մոտ։ «Մենք երկուսով ապրում ենք նույն հարկի տակ,- բացատրում է նրանցից մեկը, — ես մի որդի ունեցա, իսկ դրանից երկու օր հետո արու զավակ ունեցավ նաև այս կինը։ Բայց մի գիշեր նրա որդին մահացավ։ Օգտվելով առիթից, որ ես քնած եմ, նա իմ կողքից վերցնում է երեխայիս ու տեղը իր մահացած որդուն դնում։ Երբ ես արթնացա ու նայեցի մեռած երեխային, իսկույն նկատեցի, որ նա իմը չէ»։
| Այդ ժամանակ երկրորդ կինն առարկում է. «Ո՛չ, ողջ մանուկը իմն է, իսկ մեռածը՝ նրանը»։ Առաջին կինը թե՝ ո՛չ, մեռած մանուկը քոնն է, իսկ կենդանին՝ իմը։ Եվ նրանք այսպես վիճում են։ Ինչպե՞ս պիտի վարվի Սողոմոնը։ Նա հրամայում է մի սուր բերել, ապա ասում է. «Ողջ երեխային երկու կտոր արեք. կեսը տվեք մեկին, մյուս կեսը՝ մյուսին»։
— Ո՛չ,- ճչում է իսկական մայրը, — խնդրում եմ, մի՛ սպանեք նրան, տվեք այդ կնոջը։
Իսկ մյուս կինն ասում է. «Մանուկը ո՛չ ինձ լինի, ո՛չ էլ քեզ։ Կիսե՛ք նրան»։
Վերջապես այստեղ Սողոմոնը միջամտում է. «Մի սպանեք երեխային։ Տվեք նրան առաջին կնոջը։ Նա է իսկական մայրը»։ Սողոմոնը գլխի է ընկնում, թե ով է իսկական մայրը, քանի որ վերջինս այնքան է սիրում իր զավակին, որ անգամ պատրաստ է նրան տալու ուրիշին, միայն թե երեխան կենդանի մնա։ Երբ մարդիկ լսում են, թե Սողոմոնն ինչպես լուծեց այդ հարցը, շատ են ուրախանում, որ այդքան իմաստուն թագավոր ունեն։

Հարցեր և առաջադրանքներ:

Ի՞նչ է առակը:
Թվարկիր քեզ ծանոթ առակագիրներին:
Ո՞վ է եղել Սողոմոն Իմաստունը: Ի՞նչ գիտես նրա մասին:
Կարդա՛ առակները, ո՞րն է յուրաքանչյուրի ասելիքը:

Իմ շրջակա միջավայրը

Կուզենայ խոսել արգավանդի մասին, ես այստեղ երկար ժամանակ եմ ապրում և ինչքան ապրել եմ միշտ նկատել եմ աղբ և փոշի։ Քանի որ այդտեղ  շատ տեղեր ասվալտապատված չի իսկ մեքենաները հաճախ են անցնում և դրանից առաջանում է փոշին։ Չեմ կարծում որ դա մարդու առողջության համար լավա։ Համեմատած արգավանդի շրջանում աղմուկը շատ չէ, գրեթէ չկա։ Այդ հարցում շատ լավ է։ Համեմատած Մալաթիայի Սեբաստիայի վարչական շրջանում, օդը մաքուր է։ Այնտեղ գրեթե հնարավոր չէ առանց քիթը փակելու անցնել շենքերի կողքով